ACNE BIJ VOLWASSENEN:
HET VERSCHIL MET JEUGDACNE,
DE OORZAKEN EN HOE JE HET
KUNT BEHANDELEN
3 min leestijd
De tijd dat we dachten dat 20 worden volstond om van acne verlost te zijn, ligt ondertussen al achter ons: ook volwassenen, en vrouwen in het bijzonder, kunnen last hebben van milde tot ernstige (hormonale) acne. Sterker nog, een recente studie naar de behandeling van acne toont aan dat 1 op de 3 vrouwen die een dermatoloog consulteren voor acne ouder zijn dan 25 jaar(1). Niet onlogisch, wetende dat acne niet alleen een fysieke maar ook een psychologische impact heeft. Waarin volwassenen acne van jeugdacne verschilt, wat de symptomen zijn en hoe het kan behandeld worden, lees je hier.
Symptomen van volwassenen acne
Volwassenen acne manifesteert zich in tegenstelling tot jeugdacne gradueel en in een milde tot matige vorm, die hardnekkig kan zijn en dus in veel gevallen vaak terugkeert. Ook de zone verschilt: bij jeugdacne zien we voornamelijk acne terug op de T-zone, bij volwassenen acne manifesteert deze zich voornamelijk rond de U-zone (kin, kaaklijn en hals)” zegt dermatoloog Prof. Dr. Dreno, hoofd van de afdeling Onco-dermatologie van het Universitair Ziekenhuis van Nantes in Frankrijk. Acne bij volwassenen wordt gekenmerkt door ontstekingsletsels en micro-comedonen. Daarnaast hebben ook veel volwassen vrouwen restlittekens en hyperpigmentatie ten gevolge van acne. (3)
Jeugdacne versus volwassen acne
Jeugdacne of ‘acne vulgaris’ is een ontsteking van de talgklieren. Er ontstaan zwarte en witte mee-eters, oppervlakkige pustels die ‘puisten’ worden genoemd, of, als ze dieper liggen, harde en pijnlijke knobbeltjes of cysten. Ongeveer 80% van de bevolking zou hier ooit last van hebben gehad. Spreken we over acne bij volwassen vrouwen, ook wel bekend als acne tarda, dan gaat het over acne bij vrouwen vanaf de leeftijd van 25 jaar die sinds de pubertijd voortdurend of met tussenpozen kan aanhouden. Maar acne kan ook voor het eerst opduiken in deze periode.(2)
Vast staat dat acne bij volwassen vrouwen geen alleenstaand gegeven is. Uit de studie van Collier(3) blijkt dat de voorbije 15-20 jaar acne bij volwassenen toegenomen is, voornamelijk bij blanke vrouwen ouder dan 20, terwijl de studie van Schlosser en Paller(1) aantoont dat meer dan de helft van de vrouwen tussen 20 en 29 jaar oud die een dermatoloog consulteren dit doen naar aanleiding van (hormonale) volwassenen acne.
De ontwikkeling en oorzaken van volwassenen acne
De ontwikkeling van acne bij volwassen vrouwen is bijzonder complex en omvat een genetisch bepaalde aanleg, androgene hormoonstimulatie en microbioomfactoren. De genetische aanleg beïnvloedt onder andere het aantal, de grootte en de activiteit van de talgklieren, de hormonale controle, folliculaire hyperkeratinisatie en de aangeboren immuniteit. Hebben je ouders of andere eerstegraads familieleden acne gehad na hun 25ste, dan ben jij daar dus ook vatbaarder voor.
Androgenen, die de talgproductie stimuleren, spelen eveneens een belangrijke rol bij acne bij volwassen vrouwen. Dat blijkt uit de reactie van acne bij volwassen vrouwen op hormonale behandelingen, maar ook op orale anticonceptie en anti-androgeenmedicijnen bij vrouwen met normale androgeen niveaus. (4)
Tot slot is er ook een belangrijke bacterie betrokken bij de ontwikkeling van acne, Cutibacterium Acnes. Overexpressie van C. Acnes in de talgklieren leidt tot folliculaire hyperkeratinisatie, verandering in de sebum samenstelling en inflammatoire reacties.
Verschillende factoren kunnen acne bij volwassen vrouwen triggeren of verergeren. Hormonale schommelingen net voor de menstruatie zijn volgens de studie van Geller(5) voor ongeveer de helft van de vrouwen met acne een belangrijke oorzaak. Daarnaast zijn er ook een heleboel externe factoren(6) die een belangrijke impact hebben zoals tabak (roken), zonlicht, gebruik van onaangepaste cosmetica, stress, bepaalde medicatie en voeding.
Volwassenen acne behandelen
Ondervind je last van acne, dan ga je best op consultatie bij een dermatoloog alvorens je zelf met allerhande producten gaat experimenteren. Afhankelijk van de ernst van je acne zal de dermatoloog een gerichte behandeling voorzien. Houd er evenwel rekening mee dat acne vaak terug opflakkert: daarom kan een ‘onderhoudstherapie’ met retinoïden of andere topische peelings worden aanbevolen door uw dermatoloog of apotheker.
Volwassen vrouwen met acne gebruiken ook best een zachte reiniging met een huidneutrale pH en een niet-comedogene, vochtinbrengende crème. Cosmetica met comedogeen potentieel kunnen acne verergeren en worden daarom niet aanbevolen. Dat hoeft echter niet te beteken dat je geen make-up kunt dragen. Corrigerende make-up hebben wel degelijk hun nut: ze camoufleren de zichtbaarheid van de puistjes en verbeteren de (psychologische) levenskwaliteit. Om post-inflammatoire hyperpigmentatie en fotogevoelige reacties van anti-acne behandelingen te voorkomen, wordt aangeraden om heel het jaar door een zonneproduct met hoge UVA en UVB bescherming te gebruiken.
- (1) Tan, A.U., B.J. Schlosser, and A.S. Paller, A review of diagnosis and treatment of acne in adult female patients. Int J Womens Dermatol, 2018. 4
(2): p. 56-71.(2) Rzany B., Kahl C., Epidemiology of acne vulgaris. JDDG. 2006 Jan;4(1):8-9.
(3) Collier, C.N., et al., The prevalence of acne in adults 20 years and older. J Am Acad Dermatol, 2008. 58(1): p. 56-9.
Dreno, B., et al., Female type of adult acne: Physiological and psychological considerations and management. J Dtsch Dermatol Ges, 2018. 16(10): p. 1185-1194.
Bagatin, E., et al., Adult female acne: a guide to clinical practice. An Bras Dermatol, 2019. 94(1): p. 62-75.
Silpa-Archa, N., et al., Postinflammatory hyperpigmentation: A comprehensive overview: Epidemiology, pathogenesis, clinical presentation, and noninvasive assessment technique. J Am Acad Dermatol, 2017. 77(4): p. 591-605.
Capitanio, B., et al., Underestimated clinical features of postadolescent acne. J Am Acad Dermatol, 2010. 63(5): p. 782-8.
(4) Zouboulis, C.C., et al., Beyond acne: Current aspects of sebaceous gland biology and function.
Rev Endocr Metab Disord, 2016. 17(3): p. 319-334.
Harper, J.C., Evaluating hyperandrogenism: a challenge in acne management. J Drugs Dermatol, 2008. 7(6): p. 527-30.
Lucky, A.W., et al., Acne vulgaris in premenarchal girls. An early sign of puberty associated with rising levels of dehydroepiandrosterone. Arch Dermatol, 1994. 130(3): p. 308-14.
Lucky, A.W., et al., Predictors of severity of acne vulgaris in young adolescent girls: results of a five-year longitudinal study. J Pediatr, 1997. 130(1): p. 30-9.Lolis, M.S., W.P. Bowe, and A.R. Shalita, Acne and systemic disease. Med Clin North Am, 2009. 93(6): p. 1161-81.
(5) Geller, L., et al., Perimenstrual flare of adult acne. J Clin Aesthet Dermatol, 2014. 7(8): p. 30-4.
(6)Williams, C. and A.M. Layton, Persistent acne in women : implications for the patient and for therapy. Am J Clin Dermatol, 2006. 7(5): p. 281-90.
Preneau, S. and B. Dreno, Female acne - a different subtype of teenager acne? J Eur Acad Dermatol Venereol, 2012. 26(3): p. 277-82.
Ramos-e-Silva, M., S. Ramos-e-Silva, and S. Carneiro, Acne in women. Br J Dermatol, 2015. 172 Suppl 1: p. 20-6.
Knaggs, H.E., et al., Post-adolescent acne. Int J Cosmet Sci, 2004. 26(3): p. 129-38.
Goulden, V., S.M. Clark, and W.J. Cunliffe, Post-adolescent acne: a review of clinical features. Br J Dermatol, 1997. 136(1): p. 66-70.
Poli, F., B. Dreno, and V.-M. of the European, An epidemiological study of acne in female adults: results of a survey conducted in France.Journal of the European…, 2001.