PIGMENTVLEKKEN
Oorzaken en
behandelingen

Wat zijn pigmentvlekken?

Dermatologisch gezien zijn pigmentvlekken een soort hyperpigmentatie waarbij de vlekken donkerder zijn dan de huid eromheen. Dit komt door een toename van melanine, het natuurlijke pigment dat onze huidskleur bepaalt. Als melanine zich ophoopt, ontstaan er gekleurde vlekken op de huid. Je vindt deze vlekken vooral in het gezicht, de hals en de achterkant van de handen. In de meeste gevallen zijn ze volkomen onschadelijk en horen ze bij het natuurlijke huidverouderingsproces. 

1) Eerste tekenen van een oneffen teint - Beginnende donkere vlekken
Donkere vlekken vinden hun oorsprong in de melanocyten, de pigmentproducerende cellen in de onderste laag van de huid. Wanneer deze cellen worden blootgesteld aan bijvoorbeeld UV-straling, produceren ze excessieve hoeveelheden melanine. Deze ophoping van overtollige melanine begint geleidelijk de huidteint te veranderen. Dit proces blijft onzichtbaar voor het blote oog totdat de melanine de oppervlakte van de huid bereikt.

2) Verlies van een egale huid - Zichtbare donkere vlekken
De overtollige melanine bereikt de bovenste lagen van de huid, waardoor donkere vlekken zichtbaar worden.

3) Langdurige impact op een egale huid - Terugkerende donkere vlekken
Hoewel je donkere vlekken op de huid kunt verminderen, blijven de melanocyten die deze vlekken veroorzaken vaak actief. Dit betekent dat de vlekken kunnen terugkeren, waardoor de egale huidteint opnieuw wordt verstoord.

Hoe ontstaan bruine vlekjes?

Donkere, bruine vlekken op je huid kunnen ontstaan door verschillende  factoren. Vaak ligt het aan je genen, maar je kan ze ook krijgen door iets dat je doet of meemaakt. Denk aan het gebruik van bepaalde medicijnen of na een huidbehandeling, zoals een peeling. Sommige huidproblemen kunnen ook door een infectie worden overgedragen. We duiken in de belangrijkste oorzaken van deze vlekjes: de zon, ontstekingsreacties, natuurlijke veroudering en hormonen.

Zonblootstelling
Zonnevlekken of lentigines solaris krijg je van te lang en te veel in de zon te zitten. Dat komt door UV-stralen die je huid kunnen irriteren, zowel in de vorm van zonnebrand als in overmatige productie van vrije radicalen in huidcellen. Dat zorgt dan weer voor een chronische ontsteking van de huid. Blootstelling aan UV zorgt ook dat je huid sneller melanine aanmaakt. Als je huid na een tijdje te veel melanine aanmaakt, verschijnen er zonnevlekken. 

Ontsteking
Een ontsteking is een reactie van het immuunsysteem in het lichaam. Op de huid uit zich dit als roodheid, uitslag, bultjes, blaren of jeuk. Na zo'n ontsteking kan je huid donkerder kleuren op die plekken, iets wat we post-inflammatoire hyperpigmentatie (PIH) noemen. Vooral je gezicht en andere delen die veel in de zon komen, kunnen die donkere vlekjes krijgen.

Huidveroudering
Vanaf je veertigste of vijftigste kun je last krijgen van zogenaamde ouderdomsvlekken. Dit zijn kleine ovaalvormige vlekjes met meer pigment. Ze ontstaan door oxidatieve stress en veranderingen in de stofwisseling van de huidcellen, zoals melanocyten. Oxidatieve stress betekent een toename van oxidanten, wat betekent dat je huid gaat ontsteken.

Hormonen
Anticonceptie en bepaalde medicatie die invloed hebben op je hormoonbalans, kunnen donkere vlekken op je huid veroorzaken, vooral als je te veel in de zon zit. Hormonale schommelingen kunnen ook leiden tot het zogenaamde 'zwangerschapsmasker', donkere vlekken die bij sommige vrouwen ontstaan tijdens of na de zwangerschap.

Soorten donkere vlekken

Donkere vlekken bestaan in alle vormen en maten. Melasma of chloasma is zo’n type vlek. Het is een licht- tot donkerbruine verkleuring die meestal voorkomt op delen van het lichaam die veel in de zon zijn geweest, zoals het gezicht. Huid met melasma vertoont een hogere hoeveelheid melanine, zowel in de opperhuid als in de lederhuid. Ongeveer een derde van de vrouwen heeft kans op melasma, en bij vrouwen met een donkere huid is dit risico zelfs negen keer groter (Passeron & Picardo, 2018).

Je kan melasma krijgen door allerlei redenen, net zoals andere donkere vlekken. Veel in de zon zitten is een mogelijke trigger, maar ook je genen zijn bepalend. Ben je zwanger? Dan ben je ook vatbaarder voor melasma, vandaar de naam ‘zwangerschapsmasker’. Gebruik van de pil of oestrogeen, die je hormonen beïnvloedt, kan ook melasma uitlokken. Zelfs problemen met je schildklier kunnen ermee te maken hebben, al is dat verband nog niet zwart op wit bewezen. En medicijnen die je huid gevoeliger maken voor licht, kunnen ook zorgen dat je meer melanine aanmaakt en donkere vlekken krijgt.

Een andere oorzaak van donkere vlekken is actinische lentigo, of zonne-lentigines, veroorzaakt door UV-stralen en zonnebrand. Je kent ze misschien wel als ‘ouderdomsvlekken’. Zonne-lentigines komen vaker voor bij mensen ouder dan 40 of 50 jaar. Ze verschijnen als platte, duidelijk afgetekende huidvlekken die variëren in kleur (meestal donkerbruin) en grootte (van enkele millimeters tot centimeters). Ze groeperen zich vaak op delen van de huid die veel in de zon zijn, zoals je gezicht of de bovenkant van de handen. Hoewel iedere huid ze kan krijgen, zijn ze vooral veelvoorkomend bij mensen met een lichte huid.

Een derde grote groep donkere vlekken komt door Post-Inflammatoire Hyperpigmentatie, kortweg PIH. Deze vlekken komt zowel voor bij mannen als vrouwen van alle leeftijden, maar vooral bij jongvolwassenen. De vlekken kunnen soms jarenlang zichtbaar blijven. PIH ontstaat na beschadiging van de huid, zoals door acne, infecties, insectenbeten, brandwonden, scheerirritaties of andere verwondingen. Ook huidbehandelingen zoals laseren, peelings, dermabrasie en chirurgie kunnen zo'n vlekjes veroorzaken. Bepaalde medicijnen en ontstekingsziekten zijn eveneens mogelijke triggers. Vooral bij mensen met een donkere huid komen ze vaak voor. Onder de Afro-Amerikaanse bevolking is PIH zelfs de op één na meest voorkomende huidaandoening (Alexis, Sergay, & Taylor, 2007).

Hoe donkere vlekken behandelen?

Veel mensen ondervinden hinder van donkere vlekken op hun huid. Deze plekjes kunnen, wat hun oorzaak ook is, flink invloed hebben op iemands levenskwaliteit. Pigmentproblemen, zoals melasma, ouderdomsvlekken of post-inflammatoire hyperpigmentatie, zijn vaak de bron van angst en depressie, wat kan leiden tot een verminderd zelfbeeld. Bovendien ervaart 13% van de mensen die samenwonen met iemand die aan melasma lijdt, eveneens depressieve gevoelens (Dabas et al., 2019). Het is belangrijk te benadrukken dat de beleving en ervaring van pigmentproblemen voor iedereen uniek is.

Na jaren van intensieve research heeft La Roche-Posay een geavanceerde huidverzorgingsroutine ontwikkeld die specifiek gericht is op het verminderen van donkere vlekken. Het innovatieve MELA B3 Serum, ontwikkeld door vooraanstaande dermatologen, bevat een revolutionair actief bestanddeel genaamd Melasyl. Dit unieke ingrediënt is speciaal ontworpen om hyperpigmentatie aan te pakken en donkere vlekken effectief te verminderen. Dit meervoudig gepatenteerde ingrediënt, ontwikkeld na 18 jaar onderzoek, maakt van het MELAB3 Serum een snelle en krachtige oplossing voor het bestrijden van donkere vlekken, met al na één week merkbare resultaten. Uniek aan dit serum is dat het, in tegenstelling tot andere producten die de melanineproductie blokkeren, overtollig melanine opvangt voordat het de kans krijgt zich in de huid te manifesteren. De geavanceerde formule van MELA B3, verrijkt met 10% Niacinamide (vitamine B3) en andere essentiële bestanddelen, pakt hyperpigmentatie op meerdere fronten tegelijk aan. De huid ziet er zichtbaar egaler en stralender uit.